Gần đây, tôi cũng như các bạn, các đồng nghiệp đều chung một cảm giác: bất ngờ, hụt hẫng và có phần lo lắng khi Telegram – một trong những ứng dụng nhắn tin được yêu thích nhất tại Việt Nam – liên tục gặp tình trạng không truy cập được hoặc truy cập chập chờn. Không chỉ cá nhân tôi mà rất nhiều người dùng Telegram khác trên mạng xã hội cũng đã chia sẻ về sự bất tiện này, đặc biệt là khi liên lạc, trao đổi công việc, thì cập nhật tin tức thường bị gián đoạn.
Nếu bạn chưa từng sử dụng, Telegram là nền tảng nhắn tin, nhấn mạnh vào tốc độ và hỗ trợ đa thiết bị. Điểm mạnh của Telegram nằm ở khả năng gửi tin nhắn miễn phí, tạo nhóm lớn, lưu trữ dữ liệu trực tuyến, quản lý kênh thông tin, cũng như hỗ trợ kinh doanh, đầu tư tài chính. Đó cũng là lý do ngày càng nhiều người Việt chọn Telegram thay vì các ứng dụng truyền thống khác.
Tuy nhiên, vấn đề quan trọng gần đây là việc Telegram bị chặn ở Việt Nam. Điều này không chỉ gây khó khăn về mặt kỹ thuật, mà còn đặt ra nhiều câu hỏi lo lắng: Thông tin cá nhân có an toàn không? Nên chuyển sang đâu để trò chuyện với bạn bè, đồng nghiệp? Và thử thách gì đang chờ đợi cộng đồng người dùng?
Ảnh nguồn: minhtuanmobile.com
Khoảng thời gian từ cuối tháng 5, nhiều người dùng tại Việt Nam bắt đầu gặp phải hiện tượng không thể truy cập vào Telegram từ Wi-Fi gia đình hoặc mạng di động của các nhà mạng lớn. Các phản ánh trên các diễn đàn lớn cho thấy, hầu hết các mạng viễn thông lớn tại Việt Nam như Viettel, VNPT, MobiFone đều có biểu hiện giảm tốc độ hoặc khóa truy cập ứng dụng ở nhiều thời điểm khác nhau.
Theo cập nhật chính thức từ một số nhà cung cấp dịch vụ, việc giới hạn truy cập Telegram được thực hiện dựa trên yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước, liên quan đến an ninh mạng và phòng chống các vi phạm pháp luật trực tuyến. Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đã xác nhận đang phối hợp với các nhà mạng để kiểm soát ứng dụng, chủ yếu nhằm sàng lọc nội dung độc hại, lừa đảo, hoặc các hoạt động phi pháp đang có xu hướng gia tăng trên nền tảng này.
Thực ra, theo ghi nhận của các trang tin công nghệ, trong những ngày vừa qua, số lượng chủ đề về “Telegram bị chặn” tăng đột biến trên mạng xã hội và diễn đàn hỏi đáp. Không ít cá nhân, doanh nghiệp và các nhóm cộng đồng lớn đều lên tiếng thể hiện sự lo ngại về nguy cơ gián đoạn công việc, học tập, và đặc biệt là việc mất liên lạc với các nhóm đầu tư, kinh doanh, hay tổ chức cộng đồng đang sử dụng Telegram như một công cụ quan trọng.
Việc Telegram bị chặn không phải là điều bất ngờ nếu nhìn vào bối cảnh kiểm soát thông tin trong môi trường số hiện nay. Theo các thông tin chính thức cũng như phân tích từ báo chí, nguyên nhân dẫn đến việc các nhà mạng tiến hành giới hạn hoặc chặn truy cập ứng dụng xuất phát từ một số yếu tố chính như sau.
Trước hết, vấn đề về pháp lý – cụ thể là đảm bảo an ninh mạng – được các cơ quan chức năng đặt lên hàng đầu. Telegram từng nhiều lần bị “điểm mặt” vì trở thành kênh liên lạc của các nhóm lừa đảo tài chính, quảng cáo đa cấp, lan truyền tin giả hoặc phát tán nội dung độc hại, cờ bạc trực tuyến, thậm chí là rửa tiền và buôn bán chất cấm. Đặc tính mã hóa mạnh, tạo nhóm và kênh ẩn danh, cộng thêm khả năng lưu trữ dữ liệu lớn của Telegram, khiến việc kiểm soát các hoạt động này khó khăn hơn so với các ứng dụng khác.
Ngoài ra, theo phân tích từ phía báo chí và chuyên gia, trong bối cảnh xuất hiện ngày càng nhiều vụ lừa đảo qua mạng xã hội, các hoạt động liên quan đến tiền ảo, chứng khoán quốc tế trái phép… diễn ra chủ yếu qua Telegram, các biện pháp kiểm soát mạnh tay hơn là điều tất yếu để bảo vệ người dùng và thị trường nội địa khỏi những rủi ro khó lường.
Tôi cho rằng, việc kiểm soát và ngăn chặn Telegram không chỉ thể hiện nỗ lực của nhà quản lý trong bảo vệ an toàn thông tin cá nhân, mà còn là lời cảnh báo đối với những ai sử dụng nền tảng này cho mục đích tiêu cực. Tuy vậy, việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật đối với một nền tảng phổ biến cũng đồng thời đòi hỏi cân nhắc lợi ích của đa số người dùng sử dùng Telegram hợp pháp, minh bạch và sáng tạo.
Người chịu tác động trực tiếp của việc Telegram bị chặn rất đa dạng, không chỉ là một nhóm nhỏ, mà gần như lan rộng tới từng lớp người dùng trong mạng xã hội.
Ảnh nguồn: cellphones.com.vn
Đầu tiên phải kể đến nhóm người dùng cá nhân – bao gồm học sinh, sinh viên sử dụng Telegram để trao đổi lớp học, nhân viên văn phòng dùng để chia sẻ tài liệu và công việc, nhà đầu tư và cộng đồng tài chính, tiền ảo thường xuyên liên lạc trong các nhóm Telegram chuyên biệt để cập nhật thông tin nhanh nhất.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, tổ chức, nhóm kinh doanh cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Nhiều đơn vị chọn Telegram vì tính bảo mật, hỗ trợ nhóm lớn, chia sẻ tệp dung lượng lớn và các tính năng tự động hóa – khi mất đi kênh liên lạc này, rất nhiều hoạt động bị gián đoạn, trực tiếp ảnh hưởng tới hiệu suất công việc.
Không chỉ mất liên lạc, người dùng còn đối mặt với các trở ngại: không sao lưu, truy xuất tệp quan trọng trên cloud Telegram; các giao dịch, quản lý thông báo hoặc theo dõi dự án bị trì hoãn; nguy cơ bỏ lỡ thông tin khẩn cấp hoặc cơ hội kinh doanh.
Cá nhân tôi nhận thấy, việc Telegram bị chặn đặt ra thách thức buộc người dùng phải thích nghi, tìm giải pháp thay thế hoặc áp dụng các công cụ mới, đồng thời cũng nhắc nhở chúng ta cần chủ động bảo vệ dữ liệu và đa dạng hóa phương tiện giao tiếp để giảm rủi ro khi một nền tảng nào đó gặp sự cố.
Khi gặp phải tình trạng Telegram bị chặn, nhiều người dùng Việt Nam đã áp dụng một số cách tiếp cận đơn giản nhưng hiệu quả để duy trì liên lạc.
Dùng proxy hoặc Telegram Web
Lựa chọn proxy hoặc truy cập Telegram Web giúp bạn có thể kết nối lại mà không cần cài đặt phức tạp. Tuy nhiên, tốc độ có thể chậm và nên chọn proxy uy tín để đảm bảo an toàn.
Thử phiên bản khác hoặc thiết bị khác
Đôi khi Telegram trên điện thoại gặp trục trặc, nhưng bản web hoặc phần mềm trên máy tính vẫn vào được. Việc chuyển đổi nền tảng là giải pháp nhanh gọn, không cần kỹ thuật nâng cao.
Tìm giải pháp từ cộng đồng
Tham khảo nhóm công nghệ hoặc cộng đồng người dùng để cập nhật cách vượt chặn mới nhất, đồng thời cảnh giác với các phương án không rõ nguồn gốc.
Khi việc truy cập Telegram gặp trở ngại trong thời gian dài, việc tìm kiếm các nền tảng thay thế trở thành nhu cầu thiết thực. Mỗi ứng dụng sẽ có đặc điểm, ưu thế riêng phù hợp từng mục đích sử dụng. Dưới đây là phân tích chi tiết các tùy chọn phổ biến nhất:
Lark – Giải pháp đa năng cho doanh nghiệp hiện đại
Ảnh nguồn: larksuite.com
Lark là nền tảng quản trị và cộng tác “all-in-one” ngày càng được các công ty khởi nghiệp, công ty lớn và đội nhóm lựa chọn thay thế khi Telegram bị gián đoạn. Lark kết hợp nhắn tin, gọi video, quản lý nhóm, tổ chức lịch làm việc, lưu trữ và chia sẻ tệp trên nền tảng cloud với mức bảo mật cao. Lark áp dụng các biện pháp bảo mật chặt chẽ ở mọi giai đoạn thu thập, truyền tải và lưu trữ dữ liệu. Đặc biệt, các doanh nghiệp tận dụng Lark để tối ưu quy trình làm việc từ xa, tổ chức cuộc họp trực tuyến, quản lý tài liệu và giao việc chỉ trên một giao diện duy nhất.
Ưu điểm:
Đa nền tảng: chạy trên iOS, Android, PC, Web.
Quản trị nhóm dễ dàng, tích hợp lịch, tài liệu, trò chuyện và gọi video chất lượng cao vào một hệ sinh thái thống nhất.
Phù hợp cho nhóm làm việc chuyên nghiệp, tổ chức lớp học, dự án cộng tác, giúp giảm phụ thuộc vào nhiều ứng dụng phân tán.
Hạn chế:
Phù hợp nhất với mục tiêu tổ chức, doanh nghiệp; người dùng cá nhân có thể thấy dư tính năng.
Cần thời gian làm quen nếu lần đầu sử dụng.
Zalo – Lựa chọn gần gũi, dễ dùng
Ảnh nguồn: english.vov.vn
Zalo giữ vị trí dẫn đầu về lượng người dùng tại Việt Nam nhờ giao diện thân thiện, tốc độ ổn định, và khả năng kết nối đa nền tảng (di động, máy tính). Zalo rất phù hợp cho liên lạc cá nhân, nhóm bạn, công việc nội địa, với đầy đủ chức năng gọi điện, gửi tệp, và quản lý nhóm.
Ưu điểm:
Gần gũi, dễ sử dụng đối với người Việt.
Được hỗ trợ và phát triển bởi doanh nghiệp trong nước.
Hệ sinh thái phong phú liên kết với nhiều dịch vụ tiện ích.
Hạn chế:
Khả năng tạo nhóm lớn, lưu trữ file dung lượng cao chưa bằng Telegram.
Tùy chọn bảo mật, ẩn danh còn giới hạn.
Viber, Signal – Điểm mạnh về bảo mật, riêng tư
Ảnh nguồn: thanhnien.vn
Nếu ưu tiên tối đa tính riêng tư và bảo mật, Viber và Signal là hai lựa chọn sáng giá. Signal đặc biệt nổi tiếng nhờ mã hóa đầu cuối mạnh mẽ, chính sách minh bạch và không lưu trữ dữ liệu người dùng.
Ưu điểm:
Bảo mật đầu cuối tuyệt đối, hạn chế rò rỉ thông tin.
Hỗ trợ nhắn tin, gọi điện, gửi file.
Hạn chế:
Số lượng người dùng tại Việt Nam không nhiều, khó mở rộng nhóm lớn.
Một số tính năng nhóm rộng, lưu trữ cloud còn hạn chế.
Facebook Messenger, WhatsApp – Tiện ích quốc tế
Ảnh nguồn: znews.vn
Facebook Messenger và WhatsApp sở hữu mạng lưới rộng khắp toàn cầu. Messenger dễ sử dùng ngay khi mọi người đã có tài khoản Facebook, hỗ trợ gọi điện nhóm, chia sẻ hình ảnh, video nhanh chóng.
Ưu điểm:
Dễ kết nối với bạn bè quốc tế, đồng nghiệp nước ngoài.
Tích hợp sẵn với các nền tảng phổ biến khác.
Hạn chế:
Quảng cáo, thư rác và thư linh tinh có thể gây phiền nhiễu.
Bảo mật vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi.
Nhìn lại những biến động vừa qua, tôi hiểu rằng việc Telegram bị chặn là trải nghiệm không mong muốn đối với nhiều tổ chức, cá nhân tại Việt Nam. Tuy nhiên, thay vì chỉ lo lắng, chúng ta nên chủ động cập nhật thông tin và tập trung vào việc bảo vệ dữ liệu cũng như đa dạng hóa kênh liên lạc.
Việc tìm kiếm giải pháp truy cập an toàn cần được thực hiện một cách tỉnh táo với ưu tiên tuân thủ đúng quy định pháp luật, không chạy theo các mẹo “lách luật” tiềm ẩn rủi ro. Đồng thời, người dùng cũng nên chủ động thử nghiệm, lựa chọn các ứng dụng thay thế phù hợp nhất với nhu cầu, đặc biệt nếu đang làm việc nhóm, quản trị cộng đồng hoặc điều hành doanh nghiệp hãy cân nhắc các nền tảng như Lark để bắt kịp xu hướng chuyển đổi số.
Cuối cùng, hãy theo dõi sát tình hình thực tế, linh hoạt đổi mới để không bị động trước mọi thay đổi bất ngờ. Sự chủ động, sáng tạo sẽ giúp chúng ta phát triển bền vững trong môi trường số không ngừng vận động như hiện nay.
Bài viết liên quan:
Mục lục
